Con gái thành đạt: Nửa mừng nửa lo!

Một buổi chiều dịu nắng, chúng tôi ghé thăm Ban Phanom, một làng nhỏ cách thành phố Luang Phabang nước Lào chừng hơn chục cây số. Ngôi làng xinh xắn này là nơi cư ngụ của người Liêu, tộc người thiểu số đã rời bỏ Trung Quốc đi tìm vùng đất mới từ mấy thế kỷ trước.

Chúng tôi  dừng  chân  ở một  ngôi  nhà  bằng  tre mát rượi. Chủ nhà là một phụ nữ xởi lởi mau mắn, và có lẽ là hiểu biết nhất trong làng. Ting – bà chủ nhà vui vẻ trả lời mọi câu hỏi của mấy du khách và có ý giữ chân khách càng lâu càng tốt. Ban đầu ai cũng nghĩ đó là sự hiếu khách đơn thuần, hóa ra không phải. Cũng không phải là bà muốn bán thật nhiều lụa hay các món đồ thủ công khéo léo do chính tay Joy, con gái lớn của bà làm.

Câu chuyện sâu xa hơn mà dần dần chúng tôi mới hiểu. Bà Ting muốn nhóm du khách nữ đến từ những thành phố hiện đại nhất Đông Nam Á giải đáp dùm bà có phải rằng ở Bangkok hay TP. Hồ Chí Minh, các cô gái có học thức, thu nhập cao lấy chồng trễ hay không lấy chồng là chuyện bình thường?

Chẳng là Joy, cô gái 21 tuổi vừa tốt nghiệp cao đẳng ngành tiếng Anh, người kiếm tiền chính trong gia đình vừa là niềm tự hào của bà Ting, đồng thời cũng là nỗi lo lớn nhất của bà vì mãi vẫn chưa chịu lấy chồng. Những vật dụng giá trị trong nhà: Xe máy, ti vi, khung dệt mới toanh đều do bàn tay khéo léo và vốn tiếng Anh của Joy mang về. Trong ngôi làng tự cung tự cấp nghèo khó này, thu nhập của các cô gái như Joy là ngoài sức tưởng tượng và bắt đầu gây đảo lộn nhiều chuẩn mực từ bao đời.

Khoảng 5 – 6 năm trước, khi khách phương Tây bắt đầu tìm đến Ban Phanom và mua hết tất cả lụa trong làng, các thiếu nữ chăm chỉ khéo léo như Joy đã ngày đêm dệt vải kiếm tiền  giúp  gia  đình  thoát  nghèo. Có hai cô còn dành dụm đủ tiền để ra thành phố học cao đằng, điều chưa từng có ở làng trước đây. Đáng tiếc! Làn sóng du lịch mới chỉ mang sự phát đạt đến cho các cô gái trẻ, còn các trai làng thì không. Một số cô gái trong làng bắt đầu tự hỏi tại sao mình phải kết hôn và chịu bao áp lực của đời sống còn theo kiểu cổ xưa, trong khi với thu nhập hiện  tại  các  cô  có thể sống thoải mái hơn đa số phụ nữ trong làng rất nhiều.

Các bà mẹ như bà Ting phần thì sung  sướng trước những tiện nghi vật chất con gái đem về, phần thì lo lắng con mình rồi có chịu lấy chồng hay không? Mà lấy thì lấy ai? Không ít trai làng khi lấy được vợ giỏi kiếm  tiền  đã  trở nên lười biếng. Họ từ chối những việc nặng nhọc vì biết vợ có đủ tiền lo cho gia đình. Rảnh rỗi, thiếu ý thức về giá trị bản thân, một số ông chồng trẻ lao vào rượu chè, cờ bạc. Rốt cuộc, những phụ nữ kiếm tiền giỏi khi lập gia đình có khi còn mệt mỏi hơn những cô gái “bình bình”.

Nghe hết câu chuyện, chúng tôi chỉ biết cười thông cảm. Vậy là trào lưu “lấy chồng muộn  –  không lấy chồng” đã lan đến những ngôi làng hẻo lánh như nơi đây. Ở đâu cũng vậy, khi phụ nữ tự chu cấp được cho bản thân, họ cũng sẽ giành lấy quyền tự quyết cuộc đời mình. Và việc đầu tiên là chỉ kết hôn khi gặp người vừa ý.

Bà Ting khéo léo dò hỏi liệu rằng con gái bà có nên kết hôn với người ngoại quốc, nếu ngày nào đó có một du khách phương xa ngỏ lời yêu cô? Thế giới bên ngoài đầy rủi ro, không ai trong chúng tôi dám trả lời rằng Joy nên hay không nên chọn một cuộc đời hoàn toàn khác với mẹ mình. Trăn trở của bà Ting cũng từng là trăn trở của hằng triệu bà mẹ Lào, Thái Lan, Việt Nam… khi nền kinh tế thế kỷ 21 mang đến cơ hội việc làm cho hàng triệu cô gái trẻ.

Phép màu nào cũng có mặt trái của nó. Các bà mẹ như Ting khi không còn phải vật lộn với nỗi lo cơm áo gạo tiền thì lại đối mặt với dị nghị từ xóm làng, với sự hoang mang không biết can thiệp thế nào đến tương lai của con gái mình.Tết này, ở rất nhiều ngôi làng tại Việt Nam, có vô số bà mẹ cũng bối rối trước câu hỏi: “Con  gái chị chừng nào lấy chồng!”

Tết này, ở rất nhiều ngôi làng tại Việt Nam, có vô số bà mẹ cũng bối rối trước câu hỏi: “Con  gái chị chừng nào lấy chồng!”

Cẩm Tú