Bài dự thi Nhật ký 15 ngày sống chậm: Cách ly – Càng yêu thương hơn

Tại chị Hai chê có vỏ, tay lại run… sao mà bóc? Nên phải làm cho khỏi phụ lòng thằng con tha về cho mẹ và dì những món ăn vặt mà nó nghĩ rằng mẹ và dì thích lắm! Trái rừng, trái dại mà.

Tôi – bà già U70 ngồi bóc vỏ trái xay để mang lên cho chị. Chị đã gần chạm 80, mắt mờ tay run nên tự ăn trái xay cũng không phải dễ. Sau 45 phút, hai chị em đã có một ly thành phẩm Xay Muối Ớt từ “sự yêu thương” của con trai.

Nhắc đến trái xay “chính phẩm” là có sự phân biệt với dòng xay có xuất xứ bên ngoài Việt Nam. 

Chính xác, “chính phẩm” là dòng xay từ rừng núi Trường Sơn kéo dài vô tận Phan Rang để nói đến một thứ quà vặt tẩm lịm thời thơ ấu suốt mấy thế hệ người dân trong vùng; ngất ngây, bàng bạc thương nhớ một thời gian có không gian dù êm đềm hay gian nan, khốn khó vẫn không làm sao quên được cái vị núi rừng quyến rũ. Nhưng có màu rêu vàng không có tên trong bảng màu hội họa; một màu vàng nâu óng ả nhờ mịn nhung mà biến hóa “ton sur ton” theo vòng xoay bé tí của trái thật thú vị, nên đành khai sanh cho nó một cái tên riêng: Màu Trái Xay để chỉ cho loại mặt hàng nhung cao cấp từ Pháp nhập về vào những năm cuối thập niên 60  và đầu thập niên 70.

Hàng nhung màu trái xay tuy thuộc hàng vải cao cấp cũng không sao sánh lại độ mịn trên mặt vỏ trái “xay nhung” khiến cho con nít có thèm ăn trái xay đến đâu cũng ngần ngại luyến tiếc cái vỏ đẹp ngẩn ngơ của nó vỡ nát trong tay. Nên ăn mà tiếc, mà giảm sự thèm thuồng đi vài chục phần trăm trong chốc lát. 

Còn trái xay ngoại thì sao? Trái to gấp ba, bốn lần trái xay nhung của Việt Nam. Cái màu của nó cũng lạ, tuy vẫn có màu đen lẩn trong hỗn hợp màu của trái “xay nhung”. Cái vỏ của xay ngoại là một màu đen mốc bạc. Phải gọi dài dòng như thế vì… nói thật sợ “xay ngoại” tủi chơ. Màu đen của nó xấu thiệt! Xấu, không biết dùng từ gì diễn tả cho nhẹ bớt cái xấu của màu đen ấy. Đen, màu đen tích cực cụ thể thì có đen bóng, đen huyền, đen nhánh, đen nháy. Đen trừu tượng thì .. đen thăm thẳm, đen thui đen thủi. 

Con trai biết mẹ thích trái xay. Nhưng con đâu biết trái xay nhung ấy chở hàng tấn kỷ niệm tuổi thơ của mẹ nó ngược xuôi trong ký ức về một miền Trung có núi rừng trùng điệp; từng mùa đến mùa, trái rừng theo gùi xuôi ngàn về phố thị len lỏi từng ngóc ngách, ngõ hẻm, ầu ơ trước các cổng trường con nít hóng hớt học trò…

Con trai trên đường tới nhà mẹ. Mua ủng hộ người bán vài ba ký xoài, vài ba ký khoai, rau củ, vài ba món trái rừng như hôm nay mua ủng hộ người bán trong mùa dịch,  mùa cách ly con virus. Trai mua rau trái củ quả như đứa con gái. Treo đùm, túi; lớp trong, lớp ngoài cùng món sáng, hay cả món trưa cho mẹ nữa… Trai mua không trả giá, không kiểm số lượng, chất lượng. Tha về trước cửa nhà í ới gọi mẹ, gọi dì… Dì thương thằng cháu hiếu thảo, rộng rãi, rơi nước mắt hoài. Nhưng mắt mẹ nó thì ráo hoảnh. Mẹ nó không yêu nó theo cách đó!

Đồ con dỡ xuống có cái ngon, có cái ngon ít hơn hoặc hư hao bỏ lẫn lộn. Người trong nhà chẳng ai phàn nàn gì vì biết đó là những hàng cũ còn lại hôm qua: nay gặp khách hàng dễ dãi bỏ kèm vào để có tiền đong gạo nuôi bầy trẻ trong nhà họ. Con biết điều đó nhưng không bao giờ để ý, chỉ nghĩ đơn giản là mua giúp cho người ta về sớm với gia đình. 

Con trai về, hai bà già chúng tôi lại trốn dịch trong ngôi nhà trống hoác. Chỉ biết chuyện trò với cây nhang ngắn cũn, trước tượng Phật từ bi im lặng và hình ảnh đẹp trai, đẹp gái của ba mẹ trên bàn thờ. Trong lòng thầm nguyện cầu cho đám con cháu trong nhà mạnh khỏe, đừng chạm trán với con Cố-rô-na để hai bà già này vẫn cảm nhận được sự yêu thương như vầy. 

PHẠM THỊ HẠNH (TP. HCM)