Dùng mỹ phẩm trắng da cấp tốc, coi chừng mang họa vào thân

Đã có không ít người tin tưởng vào những lời quảng cáo có cánh trên mạng xã hội về những sản phẩm kem tắm trắng da, kem lột mụn trắng da siêu tốc, trắng ngay sau một lần sử dụng mà giá thành lại rất “mềm”, cùng với đó là những video clip có người sử dụng sản phẩm và tác dụng ngay tại chỗ càng đánh vào tâm lý của người mua. Thế nhưng ít người biết rằng, đằng sau những sản phẩm trắng da cấp tốc đó là một mối nguy khó lường vì hầu hết các sản phẩm như vậy đều chứa một lượng không nhỏ corticoid.

trắng da — BS Nguyễn Phúc Cẩm Anh – Nguyên giảng viên ĐH Y dược TP. HCM – Giám đốc Trung tâm thẩm mỹ Y khoa Hoàng Hạc

CÀNG DÙNG CÀNG NỔI MỤN, NHẬP VIỆN VÌ TRẮNG DA CẤP TỐC

Gần 20 năm làm việc trong lĩnh vực điều trị da thẩm mỹ và sức khỏe toàn thân, BS Nguyễn Phúc Cẩm Anh (nguyên giảng viên ĐH Y dược TP. HCM – Giám đốc Trung tâm thẩm mỹ Y khoa Hoàng Hạc) đã gặp rất nhiều bệnh nhân thương tâm do sử dụng mỹ phẩm chứa corticoid.

Ca nhiễm corticoid điển hình mà BS Nguyễn Phúc Cẩm Anh không thể quên là trường hợp cô gái Thạch Thị Tha Ri sống tại huyện Vĩnh Lợi, tỉnh Bạc Liêu có gương mặt như bà cụ 70 tuổi khi cô chỉ mới 30. Đầu năm 2015, khi đang mang thai đứa con thứ hai được bốn tháng thì cô thấy ngứa vùng mặt và vài chỗ trên cơ thể mọc các mụn li ti. Thấy các triệu chứng ngứa ngày một nhiều, Tha Ri ra tiệm thuốc tây gần nhà thì được bán cho một loại thuốc bôi có giá khoảng 14.000đ để bôi cho hết ngứa. Cô đã bôi khoảng bốn tuýp thuốc trong ba tháng liên tục.

Thời gian đầu, gương mặt Tha Ri hết mẩn ngứa và có phần láng mịn, nhưng sau đó, khuôn mặt cô ngày càng bị dày cứng, lục cục, biến dạng, trông già nua như bà lão 70. Qua quá trình thăm khám, soi da và dùng các phương pháp thử cho thấy, Tha Ri bị chứng lão hóa do hậu quả của việc lạm dụng thuốc bôi có chứa corticoid.

Mặc dù là một dược sĩ nhưng chị H.N (ngụ tại quận Tân Bình, TP. HCM) cũng không vượt qua được cám dỗ “tắm trắng da siêu tốc”. Tin tưởng vào kem tắm trắng của người quen tự trộn và bán, chị sử dụng loại kem này trong một thời gian dài. Hậu quả là sau vài năm sử dụng, da chị không những trắng như người bị bạch tạng mà vùng da từ cánh tay đến bàn tay bắt đầu vón cục, nhăn nheo như tay người già. Một số vùng da lại trở nên mỏng dính, nhìn thấy cả mạch máu. Nhập viện, chị mới hốt hoảng khi biết mình bị nhiễm corticoid.

CORTICOID GÂY NGHIỆN NHƯ MA TÚY

BS Nguyễn Phúc Cẩm Anh bày tỏ sự lo ngại về mức độ nguy hiểm của các loại mỹ phẩm, kem trộn làm trắng không rõ nguồn gốc được quảng bá làm trắng da cấp tốc vì chúng đều có chứa corticoid. Không có chất gì làm trắng nhanh và cấp tốc bằng chất này.

Bằng nền tảng y khoa chuyên nghiệp, BS Nguyễn Phúc Cẩm Anh đã chỉ rõ nguyên nhân của viêm da corticoid bắt nguồn từ việc lạm dụng mỹ phẩm chứa corticoid. Khi người tiêu dùng làm đẹp chủ ý hoặc không đủ kiến thức để lựa chọn mỹ phẩm tốt, họ dễ rơi vào cái bẫy của dịch vụ làm đẹp cấp tốc. Quảng cáo của những dòng mỹ phẩm trắng da, đẹp không tì vết thường dẫn dụ phụ nữ cả tin vào hiệu quả tức khắc, quên đi biến chứng nguy hiểm.

Corticoid trong y khoa vừa là độc dược, vừa là thần dược. Corticoid hiện vẫn được dùng trong các phác đồ điều trị chống viêm mạnh cho các bệnh lý của con người. Nó có tác dụng chống dị ứng, chữa viêm các loại… được dùng dạng uống, tiêm mạch, tiêm bắp, chích hoặc bôi da tại chỗ. Corticoid bôi da có tác dụng chống viêm, chống dị ứng rất mạnh, làm da mọng và trắng do tác dụng giữ nước. Những tác dụng trên làm cho người dùng rất thích và nhầm tưởng là sản phẩm tốt.

Corticoid là chất độc bảng B theo phân loại của Bộ Y tế, nếu dùng lâu dài thường gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm như giảm khả năng miễn dịch, gây nhiễm trùng cơ thể hay từng vùng nếu bôi da, rối loạn hoạt động nội tiết và các biến chứng như tiểu đường, hội chứng Cushing (mặt, cơ thể mập mạp nhưng tay chân rất gầy yếu), cao huyết áp, đặc biệt là hội chứng nghiện corticoid.

Theo BS Nguyễn Phúc Cẩm Anh, corticoid nguy hiểm như “ma túy” vì nó vừa là thuốc chống viêm mạnh hiệu quả nhanh nhưng chỉ điều trị triệu chứng, không điều trị nguyên nhân viêm; gây lệ thuộc thuốc và hiệu ứng phản hồi. Do vậy khi dừng thuốc thì vấn đề da trở lại còn nặng hơn trước nhiều.

Qua quá trình nghiên cứu và tổng kết, hiện có 7 thể viêm da corticoid, đó là:

Thể viêm da kích thích: đỏ, rát, đau, ngứa.
Thể trứng cá: có nhiễm trùng thứ phát, thường gặp ở tuổi thiếu niên bị mụn đã dùng mỹ phẩm corticoid.
Thể đỏ da giãn mạch: mặt thường sưng phù, đỏ ửng.
Thể viêm da dạng phồng: da như phỏng, da nổi phồng nước, vỡ ra đau nhức, rất đau.
Thể tăng tiết nhờn kịch phát phì đại nang lông: làm biến dạng mặt, lão hóa da mặt.
Thể tăng sắc tố nhiễm độc: biểu hiện là tăng sắc tố sâu, đậm, giống như nám.
Thể khô bong tróc: tình trạng nhẹ nhất của viêm da corticoid.

Mỗi thể có những biểu hiện khác nhau, trong số đó, có những thể rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường khác. Do đó, muốn nhận diện và định danh đúng viêm da corticoid, chuyên viên thẩm mỹ phải đủ đầy kiến thức y khoa.

Ngoài ra, corticoid còn làm yếu hệ thống bảo vệ của da nên dễ bị nhiễm trùng da lan rộng; làm giảm đến mất khả năng sinh sản của tế bào da, gây tình trạng teo, da mỏng, chảy nhão. Làn da mỏng dễ bị tàn phá bởi yếu tố có hại từ bên ngoài như nắng, gió, bụi, ô nhiễm.

Corticoid còn gây hiệu ứng phản hồi khi ngưng thuốc, mụn nổi lên kịch phát, viêm da kích ứng, da tiết nhờn nhiều hơn trước; gây nám da lan rộng, gây giãn mạch làm da hay bị đỏ và nóng rát, da già cỗi sần sùi khi ngừng bôi. Vì thế, người dùng bị lệ thuộc vào corticoid và việc cai corticoid cũng rất khó, như một thói quen “gây nghiện”.

Nếu bị biến chứng do corticoid thì hậu quả rất nặng nề, việc điều trị thường kéo dài từ một đến ba tháng. Nhiều trường hợp “cai nghiện corticoid” phải kéo dài từ sáu tháng đến một năm. BS Cẩm Anh khuyến cáo, bệnh nhân cần dùng sản phẩm điều trị đủ, đúng liều, đều đặn, dùng thuốc theo toa và thực hiện đúng theo lời bác sĩ, giảm stress, giữ môi trường sống thuận lợi, luôn vững vàng tâm lý và kiên trì điều trị.

Xem thêm: